KONTRA TEKNİĞİ

KONTRA TEKNİĞİ

Tabi ki motosikleti aldığınızdan beri başarıyla dönüş yapıyorsunuz. Peki gerçekten gerektiği zamanlarda sert, hızlı ve doğru olarak dönebiliyor musunuz? Çoğu motosiklet sürücüsü Dönüş 101 dersinin finalinden kalır ! yani karşılarına bir araba, bir inek ya da beklenmedik bir viraj çıktığında.Art Friedman.

Çoğunuz kontra tekniğini duymuşsunuzdur. Zaten bu konu çoğu sürüş eğitiminde de anlatılır. 1980’lerin başında katıldığım bir sürüş eğitiminde bu konuya değinmediklerini gördüm. Sebebini sorduğumda eğitmen şöyle dedi “Kafaları karışıyor”.

Bu anlaşılabilir bir şey. Bir yöne dönebilmek için ön tekeri ters tarafa çevirmek mantığa aykırı bir şey gibi. Motosiklet eğitimlerinin olmadığı zamanlarda motosiklet kullanmaya başlayan bizler bunu kendi kendimize fark ettik, belki de bilinçsiz olarak yaptık bunu. Halen bunu anlayamayan pek çok motosiklet ve bisiklet sürücüsü var. Bu konuda kafayı karıştıran başka bir konu da motosikleti ağırlığınızı kaydırarak döndürüyor olabilmeniz., bunu motosiklet üzerinde ellerini bırakıp bir süre gitmiş olan herkes bilir. Bazı motosiklet sürücüleri ağırlık kaydırma yönteminin motosikleti döndürmenin temel yöntemi olduğunu söyleyecektir.

Motosiklet sürücülerinin kafalarının ne kadar karıştığı kaza araştırmalarında kendini daha iyi göstermektedir. Bu araştırmalarda bazı sürücülerin, ani bir tehlikeyle karşılaştıklarında dönmeyi başaramadıklarını ya da ters tarafa döndüklerini göstermektedir. Kazaların en büyük sebebi bu değil ancak Hurt Raporu’nda çıkacak kadar sık görülmektedir. Bu tehlike genel olarak sizin şeridinizde giden bir araba şeklinde ortaya çıkmaktadır.

Motosiklet sürücüleri neden kıvırmayı ya da virajı daha içeriden almayı başaramıyorlar? Bunu kesin olarak bilmek zor. Sonuçta sözkonusu motosiklet sürücüsü motosiklete binmeye başladığından beri gitmek istediği yöne başarıyla dönebilmekte. Peki gerektiği anda neden yanlış olanı yaptı?

Birinci faktör büyük ihtimalle hedefe odaklanmadır. Baktığımız yere gideriz ve sizin şeridinize girmiş üstünüze gelen bir jipe bakmamak olukça zordur. Ama kendinizi kaçış rotanıza konsantre etme konusunda eğitebilirsiniz. Bir motosiklet eğitimine katılmış olanlar eğitmenlerinden mutlaka şu cümleleri duymuşlardır “Kafanı kaldır” ya da “kafanı çevir ve gideceğin yere bak”. Antrenman yapmak hem normal dönüşlerinizi daha düzgün hale getirecek hem de sıkıntılı durumlarda kaçış rotanıza bakmayı öğrenmenize yardımcı olacaktır.

Motosiklet kullananların %38’i herhangi bir eğitim almadan kullanmaya başladıkları yapılan bir ankette ortaya çıkmıştı. Bugüne kadar başınıza bir şey gelmemiş olması sizi bir tehlikeden kurtaracak bilgiler edinebileceğiniz bir sürüş eğitimi olmadığını göstermez. Ben yaklaşık 40 yıldır yoğun olarak motosiklet kullanıyorum ve hala da ara sıra katıldığım eğitimlerden faydalanıyorum, bunun ana sebebi dışarıdan profesyonel bir göz tarafından sürüş alışkanlıklarımın gözden geçirilmesine yaraması. Geçmiş yıllarda katıldığım bir eğitimde edindiğim bir alışkanlık da gözlerimi alıştırmak oldu. Kendimi karşıdaki obje yerine onun etrafındaki yollara bakma konusunda eğitmeye başladım. Bu alıştırmalar önüme bir araba aniden kırıp bana karar verecek çok az zamanın kaldığı durumlarda paha biçilmez faydası dokundu.

Tabi ki gideceğiniz yere bakıyor olmanız bunu gerçekleştirebilecek yeteneğiniz olduğunu göstermez. Normal sürüş hızınızda giderken keskin viraj dönme alıştırmaları yapıyor musunuz? Eğer ani bir dönüş/kıvırma yapma konusunda rahat değilseniz panik anında da buna teşebbüs etmeyeceksinizdir, bu sizi kurtaracak tek manevra olsa bile. Yinelemekte yarar var, ileri derece bir sürüş eğitimine katılmanız faydalı olacaktır.

Kaza önleme manevraları portföyünüzdeki ani kıvırma hareketini canlı tutan esas şey düzenli antrenmandır, ki bunu da her motosiklete bindiğinizde yapabilirsiniz. Bu şekilde adrenalinle dolduğunuz bir anda bu manevraları içgüdüsel olarak kullanıyor olursunuz.

Kıvırmaca çalışmaları yapmak, bir panik anında ters yöne dönmenizi engelleyecek en iyi çalışmalardan biridir. Her ne kadar vücut ağırlığınızı kaydırmak kıvırmayı düzgün şekilde yapmanıza yardımcı olursa da, asıl yapmanız gereken kontra tekniğini uygulamaktır – sert, kesin ve içgüdüsel olarak. Bu “zig” hareketini yaptığınızda devamındaki “zag” hareketini de çalışmanız gerekir çünkü gerçek hayatta bir şeyin etrafından kıvırırken şeridinizden dışarı çıkacaksınız.

İşim gereği test motosikletlerine sürekli bindiğim ve çabuk adapte olmam gerektiğinden dolayı, ilk fırsatta bu ani ve sert zig-zag (kıvırma) hareketi yapma konusunda bir alışkanlık geliştirdim, genelde ilk birkaç dakika içerisinde. Cruiser’lar sözkonusu olduğunda bunun anlamı şeridimden çıkmadan her iki ayak koyma yerini sırayla yere sürtme anlamına geliyor. Bu alıştırma bana; motorun dönüşlerdeki hassasiyetini, hızlı reaksiyon almak için uygulamam gereken basıncı, süspansiyonların ne kadar iyi olduğunu, motorun yerden yüksekliğini, motorun dönüşlerde ne kadar kontrol edilebilir olduğunu ve diğer davranışları hakkında diğer ipuçları verir. Normalde cruiser tipi motosikletler 110km/h ile giderken her iki ayak koyma tablasını sırayla yere sürtme kapasitesine sahiptir, ben ilk aldığım bir test motorunda bunu denerken 50km/h ile denerim. Tabi ki bunu ağırlığınızı kaydırarak değil, gidonu sertçe iterek başarabilirsiniz.

Motosiklet sürücülerinin kıvırma hareketini becerememelerinin bir başka sebebi de (panik anında donmayı saymazsak, ki bunu da antrenman ile yokedebilirsiniz) sert frenlemedir. ABS sistemi olan bir motosiklet bile aynı zamanda hem sıkı fren yapıp hem de dönemez. Bazı eğitimlerde de öğretildiği gibi, yol tutuşunuzun %90’ını frenlemede kullanıyorsanız dar bir dönüş yapmak için geriye bir %30’luk tutuşunuz kalmamıştır. Buna ek olara, sıkı frenleme yapmakta olan bir motor, özellikle cruiser, dönüşe karşı direnç gösterir. Bu da demektir ki sürücü o anda frenlemeye ya da kıvırarak kaçmaya karar vermek zorundadır ve eğer kıvıracaksa hangi yöne yapacağına. Eğer sert kıvırmaca yapmaya alışkın değilseniz içgüdüsel olarak frene asılabilirsiniz, ki kıvırmaca sizi kurtarabilecekken frenlemenin sadece daha yavaş çarpmanızı sağlayacağı durumlar olabilir. Kıvırmaca antrenmanları hem sizi ani durumlardaki kıvırmacalara hazırlar hem de bunu gerçekleştirmek için ihtiyacınız olan mesafeyi de öğretir ve beyninizin o anlık karar verme durumlarına da hazırlık yapmasını sağlar.

Pek çok cruiser kullanıcısı pek hızlı kullanmadıkları için güvenli sürücüler olduklarını düşünür ama bu inanç onların ani ortaya çıkan tehlikeler karşısındaki reaksiyonların paslandırıcı bir etki yapar. Çok az bile kullanacak olsanız bu hayatta kalmayı sağlayıcı yetenekleri sürekli keskin tutmalısınız. Kazayı önleyici en temel iki manevra frenleme ve kıvırmacadır fakat frenlemenin aksine, kıvırmaca antrenmanlarında kaza yapma riski vardır. Yakın tarihli bir araştırmada ölümlü otoyol kazalarının %55’inin istenmeyen şerit değiştirmelerden kaynaklandığı bildirilmişti. Aslında bu şerit değiştirme hataları en kolay giderilebilecek hatalar. Asıl sizi sonuna kadar zorlayan durumlar önünüzde ansızın belirip duran bir araba olacaktır. Eğer kıvırmaca ile ilgili yeterince antrenman yaptıysanız, kıvırmacanın nasıl yapılacağını bilmenin dışında hem bunu içgüdüsel olarak yapabileceksiniz hem de o şartlar altında bunun doğru karar olup olmadığına da karar verebileceksiniz.

Aslında bakarsanız kıvırmaca antrenmanları oldukça da eğlencelidir.

www.motoristan.com